पुमा राई – भाषा, लिपि, साहित्य र संस्कृति संरक्षणका लागि

खुवालुङको पहिलो अङ्कमा प्रकाशित पुमा भाषाको लेख “पुमा फागु”

पुमा फागु

पुमा भाषा किरातसिरिजङ्गा लिपिमा गन्ती

पुमा राई भाषाको व्यञ्जनवर्ण (किरात सिरिजङ्गा लिपिमा)

पुमा ला धुङ्‌मालुत् (पुमा भाषाको व्यञ्जन वर्ण) एन् कङ्, एन् चोखोम्, एन् घोक्रोदो एन् लेम् धुङ् किना पेए नालो एन् ङासिवाचि पखोम्‌चि किना लोन्‌कु कएन्मा ङे धुङ्‌मालुत्। रकोङ (पुमा) लादो मयोक्‌याङ्‌कु धुङ्‌मालुत्‌चि हत्‌निकु ममुयाङ् –

लेखरचना पठाउने सम्बन्धी सूचना

तुप्खाबाङ्खालाको कार्यक्रम सम्पन्न

काठमाडौं। किरात पुमा राई तुप्खाबाङ्खालाले काठमाडौंमा छलफल कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ। संस्थाको गतिविधि, पाठ्यपुस्तक निर्माण, बुङ्वाफोप पत्रिकाको नियमित प्रकाशन, पुमाराई डट ओआरजीको नियमित अपडेट आदि विषयका बारेमा छलफल कार्यक्रम सञ्चालन भएको हो। संस्थाका उपाध्यक्ष श्री श्रीकुमार पुमा राईले संस्थाका गतिविधिका बारे जानकारी दिनुभयो । कार्यक्रममा जन्तेढुङ्गा गाउँपालिकाका अध्यक्ष श्री अरुणादेवी राई, किरात पुमा राई तुप्खाबाङ्खाला बेलायतका सल्लाहकारद्वय श्री शिवधन पुमा राई र रिटायर्ड मेजर भुपजित राई, रकोङ थाक्लोक तथा एलके खोजका संस्थापक सारदन पुमा राई, किरात पुमा राई तुप्खाबाङ्खाला हङकङका अध्यक्ष तथा खोटाङ सेवा समाज हङकङका अध्यक्ष पेङ किरात, भाषा प्रशिक्षक प्रताप पुमा राई लगायतले मन्तव्य व्यक्त गर्नुभयो। कार्यक्रममा जन्तेढुङ्गा […]

कामिन्मा पतुक्‌निन् योङ्‌नि?

आधारभूत पुमा व्याकरण

[नेपाल सरकार, शिक्षा मन्त्रालय पाठ्‌यक्रम विकास केन्द्रले निर्धारण गरेको आधारभूत तहको पाठ्‌यक्रमअनुसार तयार गरिएको अतिरिक्त पाठ्‌य सामग्री] आधारभूत पुमा व्याकरण (दुम्‌सिवाकुक्) लेखन तथा सम्पादन गणेश पुमा चिन्तन श्रीकुमार पुमा राई खडग पुमा राई परशु पुमा राई खगिन्द्र पुमा राई सजन पुमा राई पुस्तक आधारभूत पुमा व्याकरण (दुम्‌‌सिवाकुक्) भाषा पुमा राई लेखन तथा सम्पादन गणेश पुमा चिन्तन श्रीकुमार पुमा राई खडग पुमा राई परशु पुमा राई खगिन्द्र पुमा राई सजन पुमा राई सर्वाधिकार लेखकमा प्रकाशक किरात पुमा राई तुप्खाबाङ्‌खाला, नेपाल प्रथम संस्करण २०७८ (एलेदोङ् ५०८२) लेआउट/कभर गणेश पुमा चिन्तन मुद्रण बागबजार छापाखाना, काठमाडौं लेखकको […]

नेपाली युनिकोड ट्रेडिसनल लेआउट किबोर्ड – Nepali Unicode Traditional Layout Keyboard

online puma rai dictionary 1

ङ्आम्बाला (मेरो आँपघारी)

– गणेश पुमा चिन्तन मातृभूमिप्रति समर्पित कविता- पुमा नेपाली ङ्आम्बाला मेरो आँपघारी उन्कु, खोङ्निकु खिम् मुउङ् बोङ्कोलोङ्, आम्बा लित्दुङ् पोरा, पाक्दि ।अक्ले, तहोपा किना लुन्झा तलिसाकु खन्ना अक् खोसे योक्मा इत्दोङ् नि रङ्सो सोक्वा छे सिसो तताआ तचाआ, तयोक्दा अक्कु खिम् काबो छे, ङ्बो छे नि लिना ।कसेत्लाम् तखुप्सा, ङ्बोङ्कोलोङ्, आम्बाला तखाङि तछेप्सि, चानिआ कामिन्माआ चोओ । सेत्लाम् वा?वा तयुङा चेत्थुम् दोकङ् तरङा— अक्कु ङ्बो ङ्खिम् ङ्बोङ्कोलोङ्, आम्बाला । ङा रङ्ङा— एन्चिबो खन्ना तरङ्— ङ्बो ङाआ लिना— एन्चिबो नि रङा बोङ्कोलोङ्, आम्बा झारा चोओ खिम्कोङ्दो ङे युङा, ङा बुङ्खाया ङे युङङा ने । कोइना, खन्ना तकोङ्निन्, तरङ्— खिम्, बोङ्कोलोङ्, आम्बाला […]

बेलायतमा किरात पुमा राईहरूले बार्षिक भेटघाट तथा साकेला मनाए

पूर्व मेजर श्री भुपजित पुमा राई किरात पुमा राई तुप्खाबाङ्खाला बेलायतको पाचौं कार्यसमितीको पहिलो साधरण सभा तथा चौधौ बार्षिक भेटघाट कार्यक्रम शनिबार गत ०३ जुन २०२३ को दिन किरात राई हाउस गेम्बल्स लेनमा सम्पन्न भ्यबताको साथ सम्पन्न भयो । बार्षिक रुपमा हुने यो भेटघाट कार्यक्रम कोभिड १९ को ১महामारीपछि Covid Relief रुपमा मनाउने निर्णय गरि ईच्छुक दाताहरुबाट रकम प्रदान गरि भब्य रुपमा सम्पन्न गरिएको थियो । उक्त बार्षिक साधारण सभा तथा चौधौ भेटघाट कार्यक्रम दुई चरणमा सम्पन्न भयो । कार्यक्रमको पहिलो चरण संथाको औपचारिक कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो भने दोश्रो चरणमा साकेला सिलिको प्रशिक्षण र नाचको कार्यक्रम थियो । औपचारिक […]

मातृभाषा पुमा भएका तथा पुर्खाको भाषा पुमा भएका व्यक्तिहरूको जनसङ्ख्या – राष्ट्रिय जनगणना, २०७८

राष्ट्रिय जनगणना-२०७८ अनुसार पुमा भाषा बोल्ने तथा पुर्खाको भाषा पुमा भएका व्यक्तिहरूको जनसङ्ख्या जिल्लागत रूपमा दिइएको छ। अध्ययन गरी प्रतिक्रिया दिनुहोला ।

अनलाइन पुमा राई शब्दकोश – Online Puma Rai Dictionary

अनलाइन पुमा राई शब्दकोश – Online Puma Rai Dictionary सङ्कलन तथा सम्पादन: गणेश पुमा चिन्तन पछिल्लो पटक अद्यावधिक भएको मिति: २०८० वैशाख ७ गते (एलम्बर सम्वत् ५०८३) १. पुमा राई भाषाका व्यञ्जन वर्ण, स्वरवर्ण, आधा अक्षर र सङ्केतहरू २. शब्दकोश अ अ निपा. – हो – yes (अ ङा बेन्ङाङा । – हो म आउँदैछु ।) अ इ निपा. – हो नि – yes (अ इ छोको ना मेत्दङ् ।- हो नि सिस्नु त छैन ।) अ इ तल्ल निपा. – हो नि त – yes, that’s right (अ इ तल्ल ङा ना ताओङ्लाओङ् । – हो नि त म त आइपुगेँ ।) अक् ना. – एक – one […]

पुमा राई : उत्पत्ति, विकास र बसोबास

गणेश पुमा चिन्तन पुमा जातिको उत्पत्ति र विकास सम्बन्धी स्पष्ट लिपीवद्ध इतिहास पाउन सकिएको छैन । तर यस सम्बन्धी आख्यान र लोककथाहरू भने प्रशस्त मात्रामा चलनचल्तीमा रहेका छन् । तिनै लोककथा र केही छिटफुट अनुसन्धानात्मक ऐतिहासिक विश्लेषणहरूबाट प्राप्त तथ्यहरू यस लेखमा प्रस्तुत गरिएको छ । किरात चाङफेवाहाङ वंशका यङलुहोङ (यलम्बर) इशापूर्व तेश्रो सताब्दी तिर नेपाल उपत्यकाका राजा भए । उनले महिषपालवंशी राजाहरूलाई हराई त्यहाँ आफ्नो राज्यकेन्द्र स्थापना गरेका थिए । उनी र उनका सन्ततीहरूले उपत्यकामा बत्तीसौं पुस्तासम्म शासन गरे । यो तथ्य इतिहासहरूमा पढ्न पाउँछौं । त्यतिखेर तिनको शासन सुव्यवस्थालाई देखेर लिच्छबीवंशी आर्य जातिहरू ईष्याले जल्दथे । उनीहरूले कैयौं पटक […]

संस्कृति

बेलायतमा किरात पुमा राईहरूले बार्षिक भेटघाट तथा साकेला मनाए

२०८० जेष्ठ २७, शनिबार२०८० जेष्ठ २७, शनिबार admin

राशीअनुसार व्यक्तिका स्वभाव कस्ता हुन्छन्

२०७९ बैशाख ५, सोमबार२०७९ बैशाख ५, सोमबार admin

ज्योतिषहरू भन्छन्, जीवनमा कुनै काम गर्नु छ भने पहिले राशीफल हेरेर गर्नु उचित हुन्छ । कति व्याक्तिका जीवनसंग राशीफल मिल्छ र दैनिक हेर्ने गर्छन् भने कसैले वास्ता पनि गर्दैनन् । ज्योतिषहरु आफ्नो भाग्यमात्र नभई धेरै कुराको राशीफलबाट आँकलन गर्न सकिने बताउँछन् । राशीफलले मानिसको प्रेमको समेत निर्धारण गर्दछ। कुन राशीका व्यक्तिहरुको स्वभाव कस्तो हुन्छ ? […]

फागु छाम् (१)

२०७८ जेष्ठ ९, आईतवार admin

रकोङ थाक्लोक

रकोङ्ग थाक्लोक (RAKONG THAKLOK ) समूहको सदस्यहरू

२०७७ भाद्र ४, बिहीबार२०७७ भाद्र ४, बिहीबार admin

१. संस्थापक सदस्य “व्यवस्थापन” (नेपाल) १. श्री श्रीकुमार राई (नायव महालेखापरीक्षक) २. श्री राजकुमार राई (DSP of Nepal Police) ३. श्री डा. सन्तोष राई (MBBS) ४. श्री परशुराम राई “बिराट” (M.Sc.) ५. श्री सुबास राई (Senior Officer of Sanima Bank Ltd.) २. संस्थापक सदस्य “अर्थ” (सिंगापुर) १. श्री जर्णबहादुर राई (GCSPF) २. श्री नरदन राई (GCSPF) […]

रकोङ्ग थाक्लोक(RAKONG THAKLOK ) परिचय

२०७७ भाद्र ३, बुधबार२०७७ भाद्र ३, बुधबार admin

१, परिचय हाम्रो देश नेपालमा धेरै जाति, भाषा र धर्म भएको सर्बविदितै छ l ति मध्ये राई जाति एक हो l राई भित्र पनि धेरै भाषीहरू रहेका छन्, जसमध्ये एक रकोङ्ग भाषी पुमा हो l अध्ययनकर्ताको भनाई अनुसार- “रकोङ्ग भाषा अत्यन्तै थोरै जनाले बोल्ने र लोप हुँदै गई रहेको भाषा हो l यदि यसको संरक्षण […]